همان‌طور که می‌دانید این روزها سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ، قفسه‌های زیادی را به ترکیبات سویا اختصاص می‌دهند. برخی از افراد چیزی به جز محصولات آن نمی‌خورند و در ترکیبات غذایی موردعلاقه‌شان نیز این دانه مفید را قرار می‌دهند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی خواص و همچنین مضرات احتمالی سویا را برای شما بیان می‌کنیم تا بتوانید انتخاب کنید که آیا برای شما مفید است یا خیر.
مهمترین خواص سویا چیست؟
بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند به دلیل فواید بسیار زیادی که سویا دارد آن را در رژیم روزانه خود قرار دهید تا بدن سالمی داشته و احساس خوبی را در زندگی تجربه کنید. برخی از فواید سویا را در ادامه این بخش از مجله جوان ایرانی برای شما به‌طور کامل بیان می‌کنیم.جوان ایرانی (irjavan.com)
کنترل دیابت
جالب است بدانید که دانه‌های سویا به مدیریت دیابت کمک بسیار زیادی می‌کنند. اگر شما یا اطرافیانتان از دیابت رنج می‌برید و می‌خواهید از آسیب‌های بیشتر ناشی از این بیماری پیشگیری کنید، بهتر است که سویا مصرف کنید. کربوهیدرات موجود در دانه سویا بسیار کم است، به همین دلیل کارشناسان تغذیه به شما پیشنهاد می‌کنند که آن را در رژیم غذایی خود قرار دهید زیرا خاصیت ضد دیابتی دارد.
بهبود گردش خون
ازآنجایی‌که دانه سویا حاوی آهن است، گردش خون را به طور مؤثر بهبود می‌بخشد. زیرا این آهن و مس برای بهبود جریان گردش بسیار مفید است.
اگر شما عزیزان از مسئله یائسگی و عوارض آن رنج می‌برید بهتر است که دانه سویا را در برنامه روزانه غذایی خود قرار دهید، زیرا به مدیریت علائم شما کمک بسیار زیادی می‌کند.
مفید برای بارداری
ازآنجایی‌که دانه سویا یک منبع عالی از اسیدفولیک، ب کمپلکس و ویتامین بی است، بهتر است زنان در دوران بارداری از آن استفاده کنند. بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که آهن و ویتامین بی موجود در سویا برای رشد جنین بسیار ضروری است.
توجه کنید بسیاری از نوزادانی که دچار نقص مادرزادی هستند، مادران آن‌ها در دوران بارداری به نیازهای تغذیه خودشان توجه آن‌چنانی نمی‌کردند. بنابراین بهتر است در دوران بارداری مقدار کافی از دانه سویا را مصرف کنید.
فواید ضد سرطانی
ازآنجایی‌که در دانه‌های سویا آنتی‌اکسیدان فراوان یافته می‌شود، تبدیل به یک ماده غذایی بسیار مفید شده که می‌تواند از چندین نوع سرطان پیشگیری کند. با کشتن سلول‌هایی که مسئول گسترش سرطان هستند، باعث پیشگیری از ایجاد آن می‌شود.
همان‌طور که می‌دانید دانه‌های سویا سلول‌های سالم را در بدن تولید می‌کند. افرادی که از سرطان رنج می‌برند بهتر است که دانه‌های سویا را در رژیم غذایی خود بگنجانند، زیرا اثرات پس از درمان سرطان را کاهش می‌دهد.
تقویت استخوان‌های بدن
طی تحقیقات انجام‌شده توسط مجله جوان ایرانی بر روی خانم‌هایی که از پوکی استخوان رنج می‌بردند، به این نتیجه رسیده‌ایم که ایزوفلاون‌های سویا در ترمیم تراکم مواد معدنی استخوان و همچنین سویا تأثیر دارد. این دانه هیچ‌گونه عوارضی مانند سرطان پستان یا بیماری‌های قلبی را ایجاد نمی‌کند.
زینک، سلنیوم، مس و یا کلسیم باعث افزایش رشد بافت استخوانی و تقویت بافت استخوانی موجود می‌شود. همچنین فرایند بازسازی استخوان را افزایش می‌دهد.
بهبود رنگ پوست
مواد شیمیایی گیاهی موجود در سویا باعث روشن‌کنندگی پوست و محافظت از آن در برابر خورشید می‌شود. تحقیقات بسیار زیاد نشان داده که آنتوسیانین‌های موجود در سویا باعث جلوگیری از تولید ملانین می‌شود.
بهبود کیفیت خواب
طبق توصیه متخصصان دانه‌های سویا غنی از منگنز هستند، به همین دلیل کیفیت خواب را بهبود می‌بخشند. همچنین باعث خواب عمیق و طولانی‌مدت شما نیز می‌شوند.
کمک به کاهش وزن
بالا بودن پروتئین سویا به احساس سیری افراد کمک بسیار زیادی می‌کند. بنابراین ساعت‌هایی که نیازمند غذا خوردن هستید را در شما کاهش می‌دهد. ازآنجایی‌که سویا یک پروتئین کامل شناخته می‌شود، سنتز پروتئین ماهیچه را نیز به‌خوبی افزایش می‌دهد. دقت کنید که سویا با کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید بر جلوگیری از چاقی افراطی تأثیر بسیار زیادی گذاشته و باعث کاهش وزن می‌شود.
کاهش فشارخون
ازآنجایی‌که سویا سرشار از ایزوفلاون ها، اسیدآمینه و آرژنین است، باعث تنظیم فشارخون افراد می‌شود. طی تحقیقات انجام‌شده اگر افرادی که دچار فشارخون هستند، روزانه نصف فنجان آجیل سویا مصرف کنند، فشارخون آن‌ها کاهش پیدا می‌کند.
ابتلا به سرطان سینه
طی تحقیقات اخیر زنانی که از سویا در رژیم روزانه خود بسیار بیشتر مصرف می‌کنند، نسبت به زنانی که کمترین مقدار مصرف را دارند 16 درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند. همچنین مصرف سویا خطر سرطان سینه در زنان یائسه را تا 28 درصد کاهش می‌دهد.
افزایش انرژی بدن
برای افزایش انرژی بدن می‌توانید شیرسویا مصرف کنید. بدانید که دانه‌های سویا باعث درمان افسردگی می‌شود. اگر افسردگی شما درمان شود، انرژی بدن شما نیز افزایش پیدا می‌کند. پروتئین موجود در دانه‌های سویا باعث تحریک مغزی می‌شود. این نوع پروتئین در شیر سویا به وفور یافت می‌شود.
خواص ضدالتهابی
ازآنجایی‌که دانه‌های سویا دارای خواص ضدالتهابی هستند، برای بیمارانی که مبتلا به آرتریت و سایر مشکلات التهابی هستند، می‌تواند مفید باشد. دانه‌های سویا به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا 3 و فولاد باعث پیشگیری از بیماری آرتریت می‌شود.
همچنین از این دانه سویا برای درمان بیماری‌های تنفسی نیز استفاده بسیار زیادی می‌شود.
کاهش علائم پیری پوست
دانه‌های سویا علائم پیری پوست مانند تغییر رنگ، چین‌وچروک و نقطه‌های سیاه‌پوست را به‌خوبی کاهش می‌دهد. هنگامی‌که سن شما بالا می‌رود، پوست بدنتان شروع به از دست دادن استروژن می‌کند. بنابراین ازآنجایی‌که دانه‌های سویا سرشار از استروژن گیاهی هستند باعث تولید استروژن بیشتر بدن شده و همچنین علائم پیری پوست را کاهش می‌دهد.
هیدراته کردن پوست
همان‌طور که می‌دانید مرطوب و هیدراته بودن پوست در زمینه سلامت آن بسیار مهم است. سویا یک مرطوب‌کننده طبیعی پوست شناخته‌شده و باعث پیشگیری از خشکی پوست می‌شود. اگر پوست شما چرب است، می‌توانید از دانه‌های سویا برای رفع چربی آن استفاده کنید.
کاهش سردرد
از آنجایی‌که دانه‌های سویا دارای منیزیم هستند، باعث کاهش سردردهای میگرنی می‌شود. اگر شما مبتلا به هر نوع سردردی هستید، بهتر است که دانه‌های سویا را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
افزایش هوش و مغز افراد
از آنجایی که سویا دارای لسیتین است، برای سلامتی بسیار مفید بوده و کاربرد فراوانی در پیشگیری از بیماری آلزایمر دارد. شما عزیزان باید بدانید که دانه‌های سویا دارای استروژن گیاهی بوده و برای عملکرد سلول‌های مغزی بسیار مفید است، همچنین باعث تقویت سیستم عصبی می‌شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
از آنجایی که سویا سرشار از ویتامین‌های گروه ب است، در سیستم ایمنی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
دانه‌های سویا به عنوان یک مکمل پروتئینی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. دقت کنید اگر سیستم ایمنی بدن شما تضعیف شود، در روز بسیار خسته شده و همچنین دچار بیماری‌های مختلفی ازجمله سرماخوردگی و آنفولانزا خواهید شد.
کاهش ابتلا به سرطان پروستات
دقت کنید اگر سطح تستسترون در بدن مردان کاهش یابد، خطر ابتلا به بیماری سرطان پروستات در آن‌ها بسیار افزایش خواهد یافت. بنابراین برای پیشگیری از سرطان پروستات بهتر است در رژیم غذایی خود سویا را بگنجانید. سویا به دلیل داشتن استروژن باعث تولید توستسترون در مردان می‌شود.
تقویت قوه شنوایی
به طور کلی سویا مصرف کنید تا در سنین بالا دچار کاهش شنوایی نشوید. دانه‌های سویا دارای آهن و روی هستند. این املاح معدنی به تقویت شنوایی افراد کمک بسیار زیادی می‌کند.
کمک به بهبود باروری
طی تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی، افرادی که سویا مصرف می‌کنند و رژیم‌های غذایی غنی از سویا دارند، باروری در آن‌ها بسیار بهتر شده است. افرادی که قصد باروری دارند سعی کنند در طی روز چند وعده سویا مصرف کنند.
البته زنانی که بیش‌ازحد سویا مصرف می‌کنند، معمولاً دچار تأخیر عادت ماهانه هستند. بنابراین دقت کنید که بیش‌ازحد از سویا نکنید.
کاربرد سویا چیست؟
♦ ازآنجایی‌که سویا سرشار از پروتئین و املاح معدنی است، برای مصارف انسانی کاربرد بسیار زیادی دارد، اما برای غذای حیوانات و همچنین برای مصارف صنعتی نیز استفاده می‌شود.
♦ ازآنجایی‌که سویا بوی تقریباً نامحسوس و طبیعی دارد، به غذاها طعم بسیار خوبی می‌دهد.البته دقت کنید همین طعم و بوی طبیعی این دانه، اجازه می‌دهد که طعم و مزه واقعی محصولات غذایی که از سویا استفاده کردن به‌طورکلی از بین نرود.
♦ همچنین از سویا می‌توان به همراه سایر محصولات پخته‌شده غذایی استفاده کرد.
آیا سویا باعث لاغری می‌شود؟
ازآنجایی‌که سویا دارای فیبر بسیار زیادی است باعث می‌شود که پس از مصرف آن احساس سیری کنید. درنتیجه در طول روز پرخوری نمی‌کنید! همچنین به دلیل وجود اسیدهای چرب غیراشباع در سویا برخی از چربی‌های بدن به‌خوبی سوزانده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت سویا باعث کاهش وزن و لاغری می‌شود.
مضرات سویا چیست؟
هرچند در این مطلب از مجله جوان ایرانی به خواص بسیار زیاد سویا اشاره شد، اما شما عزیزان باید بدانید که مصرف زیاد آن عوارضی مانند تهوع، اسهال، آلرژی، یبوست و نفخ را در پی دارد. برخی از این عوارض ممکن است منجر به التهاب مزمن بدن شما نیز شود. بنابراین تا جای ممکن در مصرف سویا احتیاط کنید.
همچنین دقت کنید مصرف بیش‌ازحد سویا باعث عدم تعادل سطح تستوسترون در بدن می‌شود.
همچنین فراموش نکنید که سویا ممکن است با قرص لووتیروکسین تداخل داشته باشد. همان‌طور که می‌دانید لووتیروکسین دارویی است که برای درمان کم‌کاری تیروئید استفاده می‌شود. اگر تحت درمان با این دارو هستید حتماً قبل از مصرف سویا با پزشک متخصص غدد مشورت کنید.
ایجاد مشکلات گوارشی
جالب است بدانید ازآنجایی‌که سویا سرشار از مقدار زیادی پروتئین است اما هضم آنزیم‌ها را بسیار محدود می‌کند. درنتیجه ممکن است دچار علائمی مانند نفخ، ناراحتی معده و یا یبوست شوید.
بنابراین افرادی که دچار یبوست هستند باید تحت نظر پزشک مصرف کنند زیرا ممکن است باعث درد حاد معده، سندروم روده تحریک‌پذیر و اسهال شوند.
ابتلا به سرطان آندومتر
مکمل‌های حاوی سویا ممکن است رشد غیرطبیعی بافت ها را در داخل رحم افزایش دهد و باعث ایجاد تغییرات پیش سرطانی در پوشش بافت آندومتر رحم شود.
عادت ماهانه سنگین
برای برخی از افرادی که از سویا مصرف کنند، دوران قاعدگی بسیار طولانی و سنگینی ایجاد می‌شود. این شرایط از نظر پزشکی منوراژی نامیده می‌شود و ممکن است برای افرادی که بیش از حد از سویا مصرف می‌کنند ایجاد شود.
ایجاد اختلال در غدد درون ریز
از آنجایی که سویا سرشار از ترکیبات فعال بیولوژیکی مانند گلیسیتئین و مواردی از این قبیل است، ممکن است عملکرد عادی سیستم غدد درون ریز را دچار اختلال کند. درنتیجه ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوید، همچنین در دوران بارداری نیز ممکن است در هورمون‌های زنانه مشکل ایجاد کرده و مانع از تولید استروژن شود.
خطر بالای سرطان مثانه
طی تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی، افرادی که بیش از حد از سویا مصرف می‌کنند، احتمال ابتلا به سرطان مثانه در آن‌ها افزایش می‌یابد. اگر در خانواده سابقه سرطان مثانه دارید، ممکن است خطر آن در شما افزایش یابد، بنابراین در مصرف سویا بسیار احتیاط کنید.
مشکلات و بیماری‌های کلیوی
از آنجایی که سویا منبع طبیعی آلومینیوم است، اگر بیش از حد آن را مصرف کنید دچار بیماری‌های مختلف کلیه می‌شوید. اگر سابقه نارسایی کلیه و سایر اختلالات مرتبط با آن را در خانواده خود دارید، بهتر است به طور کلی از سویا اجتناب کنید.
احتمال ابتلا به نقرس
از آنجایی که سویا حاوی ماده‌ای به نام پورین است، احتمال نقرس در افرادی که بیش از حد از این دانه استفاده می‌کند افزایش می‌یابد. بنابراین اگر در خانواده خود سابقه این بیماری را دارید، حتماً در مصرف سویا احتیاط کنید.
احتمال ابتلا به آسم
اگر در خانواده خود افرادی هستند که مبتلا به آسم هستند و شما نیز درگذشته دچار این بیماری شده‌اید، از مصرف سویا اجتناب کنید. مصرف منظم آن ممکن است باعث ایجاد مشکلات تنفسی شده، همچنین منجر به آسم شده که درنتیجه مشکلاتی مانند سرماخوردگی و سرفه را افزایش می‌دهد.
سخن پایانی
همان‌طور که مشاهده کردید دانه سویا فواید بسیار زیادی دارد. از ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان، دیابت و یا نقایص مادرزادی نیز به‌خوبی پیشگیری می‌کند. البته فراموش نکنید که مصرف بیش‌ازحد دانه سویا برای شما بسیار مضر است.
مهمترین خواص سویا چیست؟ مضرات احتمالی آن کدماند؟
